हौसला र प्रेरणा जगाउने नौलोपन प्रयोग गरि लेखिएको पुस्तक

हौसला र प्रेरणा जगाउने नौलोपन प्रयोग गरि लेखिएको पुस्तक
सफलता प्राप्त गर्न चाहने सबैका लागि उपयोगी पुस्तक

Saturday, April 21, 2012

लुट र चपली हाइटले नेपाली चलचित्रको हाइट बढायो कि घटायो ?


यतीखेर जताततै दुई फिल्मको चर्चा छ । ‘लुट’ र ‘चपली हाइट’ । यी दुई फिल्मको आगमनसँगै फिल्मी क्षेत्रमा नयाँ आयाम थपिएको महशुस गरेका छन । विदेशीलाई समेत आकर्षित गरेको यो चलचित्र नेपाली समाजकालागि अपाच्य छन भन्नेहरुको कुनै कमि छैन ।

विशेषतः सेक्सलाई आधार बनाएर निर्माण गरिएको यी दुई चलचित्रको सफलतासँगै निर्माताहरु यस्तै चलचित्र निर्माण गर्न नायिकाहरुलाई क्यासमा लोभ्याईरहेको वताईन्छ । चलचित्रमा जस्तोसुकै भुमिका निभाउँने अनि नाङ्गो फोटो पोष्टर बनायो भनेर विरोध गर्ने नायिकाहरु पनि मख्ख छन यतिखेर ।

मान्छे कि राम्रो काम गरेर चर्चामा आउँछ कि नराम्रो काम गरेर । चलचित्र क्षेत्रलाई नै नियाल्ने हो भने भने महानायकको उपाधी पाएका राजेश हमाल सकारात्मक रुपमा चर्चामा आएका मुख्य नायक हुन ।  तर नेपाली चलचित्रमा थुप्रै त्यस्ता नायक÷नायिका छन जो सेक्सलाई आधार बनाएर र अरुको नक्कल गरेर चर्चामा आईरहेका छन । आप्mनो प्रतिभाविना मरिहत्ते गरेर चर्चामा आउँनेहरु केही समयपछि नै खोलामा डुबेको डुङ्गा झै बन्न थाल्छन । जो कहिल्यै आफै तैरिन सक्दैन ।

यस्ता पात्रहरुका कारण प्रतिभावान कलाकारहरु समेत धमाधम यो क्षेत्रबाट बाहिरन वाध्य भएका छन । तै पनि निर्माता निर्देशकहरु आप्mनै भूँडी फुलाउँने कसरतमा लागेर यि कुरालाई मान्न तयार छैनन् । नायिकालाई नंग्याउँदैमा चलेका फिल्महरु पनि यस्तै हुन भन्दा फरक नपर्ला ।

चलचित्र ‘पल’ सँगै एक्कासी उदाएका यस्ता चलचित्रहरुले नेपाली दर्शकलाई हल सम्म त तानेका छन तर गर्लफ्रेन्ड र ब्वायफ्रेन्ड लिएर समेत जान नसक्ने अवस्था आएको दर्शकहरु स्वंयले वताउँन थालेका छन । यस्तो अवस्थामा परिवारसँग बसेर त्यो फिल्म कसरी हेर्ने ? 

समयसँगै हरेक कुरालाई परिवर्तन गर्दै लैजानु सफलताका पाइला हुन भन्ने कुरामा विवाद छैन तर समयलाई पछ्याउँने भन्दैमा विपरित कोणबाट पाइला चाल्नु पक्कै सान्दर्भिक हुन सक्दैन । त्यसले न आफू स्वंयलाई फाइदा पुग्छ न त समाज र मुलुककालागि नै ।

नेपाली दर्शकले चलचित्रका नयाँ स्वाद चाहेका छन । लुट र चपली हाइटले त्यो केही हद सम्म पुरा गरेका छन तर आवश्यक भन्दा वढी दृश्य देखाएर समाजलाई नकारात्मक दिशातर्फ धेकेल्ने जुन चेष्टा भएको छ त्यसलाई स्विकार्न मिल्दैन भन्छन फिल्म समिक्षकहरु पनि। समाजको आवाज बोल्ने चलचित्र क्षेत्रले नै समाजलाई विगार्न तर्फ लाग्छ भने त्यो भन्दा अत्याचार अरु के होला ? यहानेर सेक्स सम्वनिधत फिल्म बनाउँनै हुदैन भन्न खोजिएको पक्कै होईन । सेक्स भन्ने कुरा यस्तो गहन कुरा हो जसको चर्चा अथाह हुन्छ । यसको ज्ञानको अभावमा नारकीय जीवन जिउँनेहरुको पनि कुनै कमी छैन । जोशमा होस गुमाउँने मात्रै होईन यसलाई नकारात्मक रुपमा प्रयोग गर्दा व्यक्ति, परिवार, समाज र मुलुककैलागि समेत असर पुग्दछ ।

यौन चेतना फैलाउँने र यसका वारेमा समाजमा विद्यमान भ्रमहरु हटाउँने खालका फिल्म बन्न सके नेपाली दर्शककालागि मात्रै होईन राष्ट्कै लागि पनि वरदानसावित हुनेछ तर मात्रै यौन उत्तेजना फैलाउँने खालका सामाग्री पस्कनुले कुनै फाइदा गर्दैन । यसको परिणाम अन्ततः विकराल भई हैजा झै असरल्ल फैलिन सक्छ । 

जे होस विगतलाई ध्यानमा राखि वर्तमानलाई सकारात्मक मार्गमा लैजान सक्नु नै मानवीय गुण हो । सफलताको आधार हो । त्यसैले ति चलचित्रलाई पछ्याउँदै सोही परिवेशलाई आधार बनाएर अझ यौन दृश्य खुकुलो पार्दैमा चलचित्रले उत्कृष्टता हासिल गर्छ भनेर सोच्नु मुर्खता हो । 

केही आर्थिक उपार्जन त गर्ला तर त्यसले दर्शकको अपार माँया कुनै हालतमा पाउंन सक्दैन । चलचित्र हलमा ५२ दिन चल्दैमा त्यो चलचित्र सफल मान्न सकिन्न । अर्थ आर्जनको हिसावले सफल भएपनि चलचित्रको मर्म विपरित हुन सक्छ । त्यसैले यस्तो चलचित्रप्रति निर्माताहरुको ध्यान जानु आवश्यक छ ।  क्षणिक आनन्द र वर्तमानलाई मात्रै नियालेर भविष्यलाई पर्छ तर्छ भन्दै जाने हो भने नेपाली चलचित्र क्षेत्र ओकालो होईन ओरालोतिर लाग्ने निश्चित नै छ ।

चलचित्र केवल मनोरोञ्जन प्राप्त गर्ने साधन मात्रै होईन । यसले समाजलाई सही दिशातर्फ लैजान समेत पहलकदमी गर्नु पर्छ । तर विडम्वना चलचित्र नै विकृतीउन्मुख बन्छ भने त्यो हेरेर दर्शकले के सिक्ला ? अनि आम समुदायमा कस्तो छाप पर्ला ? चलचित्र विकास वोर्डले चलचित्र प्रदर्शन गर्न दिनु अघि सेन्सर गर्ने गरेपनि त्यो पारदर्शी रुपमा हुन सकेको छैन । चलचित्र विकास वोर्ड र चलचित्र संघबिच नै विवाद उत्पन्न भईरहेको अवस्था छ ।

नायिका रेखा थापालाई सेक्सीको संज्ञा दिनेहरु लुट र चपली हाइट फिल्ममा झुमीरहेका छन यतिखेर । यो फिल्मका सुष्मा कार्की र विनिता वराल भन्दा रेखाको खुल्लापन कम देखिन्छ । यस अर्थमा पनि रेखा थापाको प्रदर्शन सामान्य हो भन्दा फरक पर्दैन । 

लुट र चपलीहाइटलाई पछ्याउँदै

लुट र चपली हाइटको कमाई देखेर चलचित्रकर्मी यस्तै परिवेशको चलचित्र निर्माण गर्न लागिपरेका छन । अरुको सिको गर्न भन्दा आफै नयाँ स्वाद दिन हिच्किचाईरहेको अवस्था छ । अहिले केपी पाठकले ‘रेडमार्केट’ नामक चलचित्र बनाउँन लागेका छन भने ‘मेमोरी कार्ड ’ र ‘एटिएम’ लगायतका चलचित्र पनि यौन केन्द्रित नै बन्दैछ ।  यस्तै लुट फिल्मकै शैलीमा ग्याङस्टार, हिरोईन र छड्के नामक फिल्म बन्दै छ ।

सुष्मा कार्कीको उध्रेको चोली र विनिताको छाडावोली हेर्न÷सुन्न हलसम्म धाउँने दर्शकहरुले आगामी दिनमा यस्तै फिल्महरु प्रशस्त हेर्न पाउँने भएको छ । यसरी नै सेन्सर वोर्ड पनि आन्तरिक विवादमा अल्झिएर गुमनाम बस्ने र निर्माताहरु चलचित्रको मर्म भन्दा पनि कमाउधन्दा जसरी चलचित्र निर्माण गर्दै जाने हो भने नेपाली चलचित्रको जगमा कुनै दिन नब्बे सालको भूकम्प भन्दा पनि चर्काे भूकम्प पैदा नहोला भन्न सकिन ।

‘पढ्यो पढायो पाठ सोह्र दुना आठ’ को परिवेशमा हुर्केको नेपाली चलचित्रलाई वाह्रहाते पटुका र रातो साडीमै सिमित राख्न पर्छ भन्न खोजेको होईन मात्र सिमाभित्र बसेर बनाउँन पर्छ भन्न खोजेको हो । जवानीको उम्लिदो वैंशमा होस गुमाएर तृप्त हुनेहरु पछि पछुटाएका घटनाहरु पनि हामीले विर्सन मिल्दैन । जवानीलाई दोष दिएर आत्महत्या अंगाल्नु भन्दा यसलाई सही सदुपयोग गर्न पनि जान्नु पर्छ । 

जे होस यौन केन्द्रित चलचित्र बन्नु ठिक हो तर सिमा भित्र रहेर सकारात्मक सन्देश दिने खालको हुनुपर्छ । नायिका नंग्याएर फिल्म बनाउँने प्रवृतिले दाम त कमाउँला तर पोजिटिभ नाम कमाउँन सक्दैन । 

जेठ १४ मा माछो-माछो भ्यागुतो नहोस्

(रामजी बलामी)


सर्वोच्च अदालतको पछिल्लो निर्णयसँगै राजनीतिक दलहरुसामु आगामी जेठ १४ मा संविधान जारी गर्नुपर्ने एक किसिमको बाध्यताजनक परिस्थिति आइपरेको छ। एकातिर जनताको तीव्र आक्रोश र अर्कोतर्फ....

Monday, April 16, 2012

बन्दुक ठूलो कि कलम



रामजी बलामी


बन्दुक र कलमबीचको वादविवाद अब प्रतियोगितामा मात्रै सीमित रहेन । यो वास्तविकतामा परिणत भएको छ । कानुनी राज्य भएको मुलुकमा बन्दुकको कदाप जित हुन सक्दैन तर नेपालमा कलमजीवीहरुमाथि बारम्बार प्रहार भइरहँदा पनि हत्यारालाई कारबाही हुनको साटो दण्डहीनताले प्रश्रय पाइरहेको छ । 

कलमजीवीहरुको हालत त यस्तो छ भने अन्य क्षेत्रको अवस्था के होला कलमजीवीहरु सत्य-तथ्य सामाग्री लेखेकै कारण ज्यान गुमाउन विवश छन् । अपराधी र समाजका किसंगरहरुको पाजामा फस्नुपरेको छ । लेखेर नाम दामभन्दा पनि बदनाम हुनुपरेको छ । अरुको समाचार लेख्दालेख्दै आफू नै समाचारको मुख्य शीर्षक बन्नुपरिरहेको छ । नेपाली साचारमाध्यम बारम्बार विभिन्न राजनीतिक दल तिनका भ्रातृ संगठन तथा अपराधी समूहहरुको निशाना बन्दै आइरहेका छन् । यस्तो निशानामा पछिल्लो पटक झापाका पत्रकार यादव पौडेल परेका छन् । समाचार लेखेकै कारण हत्या हुने पत्रकारहरुको लाइनमा ३०औं नम्बरमा परेका छन उनी । मुलुकको हरेक शासन प्रणालीमा पत्रकारिता जगत्को अहम् योगदान रहेको हुन्छ । तर पनि न पत्रकारिता जगत् सुरक्षित छ न त पत्रकार नै ।

केही साताअघि मात्रै गरिब बालबालिकाहरुसँग सडकमा हाँसो मजाकका साथ रिपोर्टिङ गरेका थिए उनले । उनको रिपोर्टिङ हेरेर एकफेर परिवारमा मजाक पनि गरेका थिए अनि ती गरिब बालबालिकाप्रति माँया तर विडम्बना केही हप्तामै उनै पत्रकारको वीभत्स हत्या भएको सुन्नुपर्यो । समाजका किसंगर बढार्न तल्लीन पत्रकार पौडेल सभ्य सच्चा र समानतामूलक समाजका विरोधीहरुको पाजामा परे । दिनदुःखीको खबर लेख्ने र बोल्नेहरु नै अपराधीको नजरमा पर्ने गरेका छन् ।

पत्रकारहरुका लागि विश्वकै असुरक्षित राष्ट्रहरुको सूचीमा अग्रपंक्तिमा पर्छ नेपालको नाम । हत्यासमेत सामान्य बनेको नेपालमा धम्की र आक्रमण त अझ सामान्य बनेको छ । विराटनगरका पत्रकार खिलनाथ ढकालमाथि युथफोस्रका कार्यकर्ताले समाचार लेखेको आरोपमा आक्रमण गरेको घटनाले ठूलै रुप लिए पनि खासै कारबाही भएन । भ्रातृ संगठनले आक्रमण गर्ने र माउपार्टीले जोगाउने प्रवृत्ति बढ्दै गएको नेपालमा । एउटा पत्रकारको कन्तबिजोगलाई ढाकछोप गर्न फोस्रो आश्वासन मात्रै बाँड्नु सरकारको नालायकीपनसिवाय केही होइन ।
प्रेसमाथिको निरन्तर आक्रमणविरुद्ध पत्रकार महासंघले चरणबद्ध आन्दोलन गर्दै आइरहेको छ तर कानमा तेल हालेर फोस्रो आश्वासन बाँड्न चतुर नेता तथा दलहरु कारबाही गर्न थरथर कामिरहेका छन् । ढुंगामुढा हातहतियार र तोडफोडजस्ता आन्दोलनतर्फ मात्रै ध्यान जाने सरकारको शान्तिपूर्ण आन्दोलनतर्फ कुनै चासो छैन । मान्छेको मूल्य १० लाख रुपियाँ भएको छ यतिखेर । सत्य-तथ्य कुरा लेख्नु लेखक-पत्रकारको धर्म हो । यहाँ ँआफै बोक्सी आफै धामी’ बनेर आफ्नो गल्ती छोपी पत्रकारमाथि निर्मम आक्रमण गर्ने गरिन्छ । लेखेकै भरमा आ७३टछछघघसनो ज्यान कुन बेला कसको निशानामा पर्छ ठेगान छैन । लेखेकै कारण कयौं पत्रकारहरुको औंला चिरिएका छन् कयौंको नाक टाउको फुटाइएका छन् भने कयौं घाइते त कयौंले हत्याको सामना गरेका छन् ।

राज्यको चौथो अंगको रुपमा लिइने पत्रकारिता जगत्मै यस्तो फोस्रो नाटक माचन हुन्छ यो कहाँसम्मको निकम्मा आफ्नो ज्यानको पर्वाह नगरी अरुलाई ताजा सन्देश फैलाउन तल्लीन पत्रकारहरुमाथि बारम्बार आक्रमण भइरहनु समग्र प्रेसजगत्माथिको ठाडो हस्तक्षेप हो । अन्य क्षेत्रमा झैं यो क्षेत्रमा पनि केही कमी-कमजोरी होलान् । क्रियाको पछाडि प्रतिकि्रया अवश्यै हुन्छ तर प्रतिकि्रयाको सुधार गर्दै कि्रयाको गुणस्तरमा वृद्धि गर्दै लैजानुपर्छ । कोही कसैको लोभलालच धाकधम्कीमा परेर उत्तेजित र अनावश्यक समाचार लेख्नेहरु पनि होलान् । यस्ता पत्रकारहरुलाई मिडिया हाउसबाटै कारबाही हुनुपर्छ । तर अहिलेसम्म जे जति पनि आक्रमण भएका छन् सत्यतथ्य समाचार लेखेकै भरमा भइरहेका छन् । समग्रमा भन्नुपर्दा यस्तो आक्रमण जनताको सुसूचित हुने अधिकारमाथिकै आक्रमण हो । सूचनाको हकमाथिको ठाडो हस्तक्षेप हो । आफू जलेर अरुलाई उज्यालो छर्न प्रयासरत पत्रकारमाथिको यो ज्यादती नियन्त्रण गर्न भन्दा उक्साउन तल्लीन देखिन्छन् राजनीतिक दलहरु ।

पछिल्लो घटनाक्रमले यही देखाउँछ । समाजलाई थर्काएर बबन्डर मच्चाएर एकलौटी राज गर्ने र त्यसको विरुद्ध आवाज निकाल्ने पत्रकारमाथि आक्रमण गर्ने कुनै पनि दल र आपराधिक समूहको गतिविधिलाई कडारुपमा प्रतिकार गर्न सक्नुपर्छ तब मात्र सच्चा र अनुशासित समाज निर्माण हुन सक्छ । यदि कानुनी राज्य हो भने यस्तो अवस्था नआउनुपर्ने थियो । साँचो सत्य कुरा लेखेकै कारण पत्रकारहरुले ज्यान जोखिममा पार्नुपर्ने थिएन । अनि अपराधीलाई संरक्षण हुने थिएन तर गणतन्त्रको नाममा सत्ता र भत्तामा रमाएर मनपरीतन्त्र मच्चाई रहेकाहरुका लागि समग्र प्रेस जगत् नै शत्रु साबित बन्न पुगेको छ ।

स्मरण रहोस् अल्पकालीन रुपमा त तरबारको घाउ दुख्ला तर कलमको घाउले मृत्युपश्चात् पनि चसक्क चस्काइरहनेछ । यस्ता आक्रमणले प्रेस जगत् डराउने होइन अझ सशक्त भएर बुलन्द आवाज निकाल्न थप ऊर्जाशील भई अगाडि बढ्नुपर्छ । सामाजिक विकृति र अराजक त त् वहरुको खोजी-खोजी पर्दाफास गर्नुपर्छ । वर्तमान समयको माग पनि यही नै हो । बन्दुकको त्रासमा कलम कदापि झुक्दैन भन्ने कुरा देखाउनु जरुरी छ ।

२०६९-१-३ गते नेपाल समाचारपत्रमा प्रकाशित