यस्ता त छैनन तपाईंका छोराछोरी ?

  आजको बढ्दो विश्वब्यापीकरण र आधुनीकताको लहर सगँै लागुपदार्थको प्रयोग तथा ओसारपसार निकै बढेको छ । अहिले यो सर्वब्यापी समस्याको रुपमा स्थापित भएको छ । जब कोही ब्यक्तीको उमेर यौवन अवस्थामा प्रवेश गर्छ तब ऊ भित्र रहेको अनेक उत्साह र उमंग नियन्त्रण बाहिर जान्छ । यो अवस्थामा यदि कोही लागुपदार्थको लतमा लागे भने उसकालागि त्यो जस्तो भयानक अवस्था अरु हुनै सक्दैन । नेपालमा यसको कारोवार तथा बेचबिखन गर्नेलाई हदै सम्मको कारबाही गर्ने कानुनी ब्यवस्था छ तर सुरक्षा निकायकै सुरक्षामा यस्तो कारोवारले डेरा जमाएको छ । प्रहरीले प्रायःजसो दिनहु यस्ता कारोवारका आरोपमा पक्राउ गरिरहेका छन तर के कस्तो कारवाही भयो भनेर चर्चा कमै हुने गरेको देखिन्छ ।

नेपालीमा लागुऔषध प्रयोगकर्ताको संख्या दिनानुदिन बढिरहेको छ । जुन पारिवारिकसामाजिक समस्या मात्रै नभएर राष्ट्यि समस्या पनि हो । कुनै पनि मान्छेले लागुपदार्थ प्रयोग गर्नुमा विविध कारण हुन सक्छ । अधिकांश यस्ता लतमा लागेकाहरु साथीसँगको लहलहैक्षणिक आनन्दमानसिक समस्या ईत्यादी हुन । यि लगायत सामाजिक रहनसहन र पैत्रीक कुराले पनि महत्वपूर्ण भुमिका खेलेको देखिन्छ । घरबाट कलेज जान्छु भनि हिडेका युवायुवतीहरु मोजमस्ती गर्नेआधुनिक बन्ने रहरमा गाँजा तानिरहेको देखिन्छ । आधुनिकताको नाममा नेपालमा ठुलो विकृति फैलिएको छ । एक पटक नलागुाजेल अप्थेरो लागे पनि जव सेवन गर्न थाल्छ अनि उसल सवै कुरा भुल्न थाल्छ । उसको जिवन अध्यारोतिर लम्किरहेको हुन्छ । तर उसलाई त्यो कुरा थाहा हुंदैन जव होस खुल्छ तव निकै ढिलो भई सकेको हुन्छ । 

यस्तो कारोवारबाट प्रशस्त आम्दानी हुने भएकाले अधिकांश ब्यक्ती यो क्षेत्रमा लागिरहेका छन् । यसबाट सरकारले पाउने भनेको हातमा लाग्यो शुन्य नै हो । तै पनि ब्यक्तीवादी सोच र सोस्रको आधारमा यस्तो कारोवारले राम्रै स्थान पाउन सफल भएको छ । यस्तो लागुपदार्थको प्रयोगले एड्स जस्ता घाटक रोगको सिकार हुने गर्दछ । नेपालमा यो रोग वि।सं।२०४५ मा देखा परेको भन्ने गरिन्छ । यो रोग लागेका मध्य अधिकांश लागुपदार्थ सेवन गर्नेहरु नै छन् ।  नेपालको सन्दर्भमा भन्नु पर्दा बढ्दो बेरोजगारी गरिबी युवाशक्तीको अनुपयुक्त उपयोग र नक्कल नै हुन । यसरी देशका लागि होनहार युवायुवतीहरुलाई लागुपदार्थ सेवन गर्न तल्लीन बनाउनु सरकारको पनि दोष हो । 

रोग लागेर उपचार गर्नु भन्दा रोग लाग्नै नदिनु राम्रो हो । यस्तो दुब्र्यसनीमा फैलीएका युवायुवतीहरुलाई सकभर चाडो मुक्त गराउने प्रयास गर्नु पर्दछ । राजधानीमा मात्रै पनि यस्ता संस्थाहरु ध्ोरै छन तर चर्काे शुल्क लगायतका समस्याका कारण सामान्य मान्छेले उपचार गर्न सकेको छैन । त्यसैले यस्ता कुरामा सरकारले विशेष ध्यान दिनु जरुरी छ । अन्यथा नयाँ नेपालको भविष्य अध्यारो तिर उन्मुख नहोला भन्न सकिन्न ।  

आफ्ना छोराछोरीले लागुपदार्थ प्रयोग गरिरहेको  छछैन भन्ने कुरा पत्ता लगाउन निम्न कुरालाई विशेष ध्यान दिऊ ।

बहाना बनाएर पैसा माग्ने तथा पैसालाई बेमतलब गर्ने 

समय अवधी भन्दा छिटो घरबाट जाने अनि ढिलो फर्कने

कोठामा चुरोत लगायतको गन्ध भएमा वा फेला परेमा

साथीहरु त्ाथा नातेदार सँगको सम्त्रन्ध बुझ्ने

पहिले र अहिलेको शारिरिक मानसिक तथा ब्यवहारीक अवस्था तुलना गर्ने

राम्रो काम आफैबाट शुरु गरौ; भने झै यस्ता कुलतबाट टाढा हुनका लागि स्ंवय व्यक्तीको महत्वपूर्ण भुमिका रहन्छ । अन्यथा ँखानेमुखलाई जुगंाले छेक्दैन; भने झै अरु कसैले नियन्त्रण गर्न सक्दैन । यस तर्फ सरकारले तत्काल ध्यान दिनु पर्ने देखिन्छ जसले ठुलो दुर्घटना हुनबाट जोगाउँछ । लगुपदार्थबाट मुक्त बनाउन सर्वप्रथमतः व्यक्ति स्वयं सचेत हुनुपर्छ भने परिवार समाज र राष्ट्को पनि उत्तिकै महत्वपूर्ण भूमिका रहन्छ ।